Νίκος Γραμματικόπουλος. Το ύστατο αντίο (1935-2019)

Σκηνοθέτης, φωτογράφος, παραγωγός ταινιών, λάτρης των αγώνων αυτοκινήτου, μορφή των ρομαντικών μίντια της εποχής του. Ο Νίκος Γραμματικόπουλος ήταν πολύ «μπροστά».
R.I.P.

Χθες, «έφυγε» από τη ζωή ο Νίκος Γραμματικόπουλος. Αυτός που μας έμαθε, κάποτε, μέσα από τις ταινίες του, να αγαπήσουμε ακόμα περισσότερο τα αυτοκίνητα, τους αγώνες, την πάλη και τη δημιουργία μέσα από τέσσερις τροχούς

Ήταν εκείνα τα ασπρόμαυρα φιλμ που μου πρωτοέδειξαν τι γινόταν στις ειδικές διαδρομές και τα ιερά χώματα του Ακρόπολις. Πιτσιρικάς ακόμη, δεν είχα βγει απ΄το αβγό

Ο μαέστρος του Ακρόπολις

Ήταν στα μέσα της δεκαετίας του ’70. Σε πολλά σπίτια της Αθήνας δεν υπήρχαν τηλεοράσεις. Όμως, τα βίντεο απ΄τα ντοκιμαντερίστικα φιλμάκια του Γραμματικόπουλου ήταν ένας οπτικοακουστικός θησαυρός για όσους από μας είχαν την τύχη.

Μαέστρος του φακού, με ωραία, βαθιά ανθρώπινη περιγραφή που ξεπερνούσε συχνά ακόμα κι αυτό το αντικείμενο του πάθους, το αυτοκίνητο. Ναι, το αγαπούσε ο Νίκος Γραμματικόπουλος. Και γι’ αυτό «γύρισε» ό,τι σημαντικότερο έχει απομείνει μέχρι σήμερα στο «χώρο» των αγώνων από εκείνα τα χρόνια της δυσκολίας.

Γεννημένος στη Μόσχα, πολύγλωσσος, ικανότατος και, όπως σημειώνει μια ιστοσελίδα αφιερωμένη στο έργο, «αμετανόητος εραστής του εφήμερου και ακηδής ως προς την υστεροφημία, ελάχιστα μερίμνησε για τη συγκρότηση ενός πλήρους αρχείου, παρόλο που φρόντισε για την αρχειοθέτηση και τη διατήρηση των προσωπικών του κειμηλίων (επιστολές και φωτογραφίες, δημοσιεύματα, αποκόμματα, βραβεία και μετάλλια)».

Πρόκειται για «μια, μάταιη ενδεχομένως, αντίσταση ενάντια στη λήθη που απειλεί τους –εν πολλοίς χειρόνακτες και κατά κανόνα– αυτοδίδακτους του ελληνικού σινεμά, πριν τη σαρωτική επέλαση της τεχνολογικής προόδου που εκμηδένισε το κόστος και τις τεχνικές δυσκολίες, καταργώντας το φιλμ, και συνήθως μαζί και τη μαεστρία που απαιτούσε ο χειρισμός του».

Βραβευμένος στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, υπήρξε ενεργό μέλος του σωματείου της Εταιρείας Ελλήνων Σκηνοθετών από το 1975 συμμετέχοντας πάντα στους αγώνες των σκηνοθετών.

Ο άνθρωπος-ορχήστρα

Ο Νίκος Γραμματικόπουλος ήταν μια υπερπαραγωγή από μόνος του. Είχε το κόνσεπτ -άγνωστη λέξη στην εποχή-, την τεχνική, τη αντίληψη του μοντάζ, τη ζεστή περιγραφή, την απόδοση του συναισθήματος. Ήταν όλο το πακέτο.

Ο μηχανοκίνητος αθλητισμός τού χρωστάει πολλά. Αν οι οδηγοί αγώνων έτρεχαν υποκινούμενοι απ΄το πάθος τους για ταχύτητα, ο Νίκος Γραμματικόπουλος το δημοκρατικοποίησε στα μάτια των υπολοίπων, συχνά αμύητων με το σπορ.

Τιμήθηκε, κράτησε χαμηλά τους τόνους και σχεδόν ταυτίστηκε με το Ράλι Ακρόπολις. Αποκορύφωμα το έγχρωμο ντοκιμαντέρ διάρκειας «Η Ακρόπολη σε Τροχούς», του 1981.

Αν προσέξει κανείς τα λεγόμενα credits της ταινίας, ο Νίκος Γραμματικόπουλος ήταν ο άνθρωπος-ορχήστρα. Σκηνοθεσία, σενάριο, παραγωγή, μοντάζ, φωτογραφία. Του «γλίτωσε» η μουσική της ταινίας την οποία επιμελήθηκε ο Γιάννης Κωστιδάκης.

Λίγοι ήξεραν πως, παράλληλα με το ταλέντο του στην τέχνη, ήταν αθλητής της άρσης βαρών και ωραίος.

Τα παρακάτω βίντεο ενέχουν τη μορφή της ταπεινής υπενθύμισης για το έργο του το οποίο θα παραμείνει για πάντα στον ψηφιακό ωκεανό και θα μας συντροφεύει. Με μερικά επιπλέον σχόλια για τον Ιαβέρη, τον οποίο εκτιμούσε ιδιαίτερα.

RIP, Κύριε Νίκο.