Η ζωή μου ως νταλικέρης

Πώς είναι να είσαι οδηγός νταλίκας στην Ευρώπη; Πώς περνά η μέρα; Γιατί η μοναξιά είναι χειρότερη κι απ΄του ναυτικού; Ήμουν κι εγώ νταλικέρης

Η λέξη “νταλίκα” προέρχεται από την τουρκική “talika”, που σημαίνει κάρο ή τετράτροχο όχημα αναρτημένο με λουριά σε ζώο. Όλοι οι αγωγιάτες που πληρώνονταν για να μεταφέρουν κάτι κάπου, χρησιμοποιούσαν κάρα αυτού του είδους. 

Με το πέρασμα του χρόνου και με την εξέλιξη της τεχνολογίας, όλα αυτά τα κάρα έγιναν φορτηγά και νταλίκες και οι αγωγιάτες μεταφορείς. Και μπορεί η τεχνολογία να έκανε τα πράγματα πιο εύκολα και πιο γρήγορα για εκείνους, η δουλειά του οδηγού φορτηγού όμως δεν άλλαξε και πολύ.

Όταν τα ζώα τραβούσαν τις “talikες”, ο ζωηλάτης έπρεπε να φροντίζει το ζωντανό που έκανε τη σκληρή δουλειά. Να το ταΐζει καλά, να το ξεκουράζει συχνά, να το βοηθάει στις δύσκολες ανηφοριές, να το επιβραβεύει, να το ενθαρρύνει. Η σχέση τους μόνο απλή δεν ήταν.

Κάτι ανάλογο συμβαίνει και με τα σύγχρονα φορτηγά με τους τεράστιους σε ροπή πετρελαιοκινητήρες και την απίστευτη ελκτική ικανότητα.

Θέλουν σωστή συντήρηση, συχνή αλλαγή λαδιών και φίλτρων, τακτικό έλεγχο στα ελαστικά, σωστή και συχνή λίπανση των συνδέσμων (γρασάρισμα), όχι πειράματα με τα καύσιμα –ένα ελαφρύ ενισχυτικό για καλύτερη απόδοση στις ανηφόρες είναι αρκετό–, όχι ζόρια στην ανάβαση, ούτε πολλή φόρα στην κατάβαση, και μια περίοδο ξεκούρασης μετά από μακρύ ταξίδι με βαρύ φορτίο.

Γενικά, είναι σαν τη σχέση με γυναίκα. Αν δεν τη φροντίσεις θα σε τιμωρήσει. Και θα σε τιμωρήσει εκεί που δεν θα το περιμένεις

Ενώ, ταυτόχρονα, εκεί έξω, στη “θάλασσα της ασφάλτου”, οι ναυτικοί-νταλικέρηδες είναι μόνοι τους. Πρέπει να μπορούν να ξεπεράσουν οποιοδήποτε πρόβλημα τους παρουσιαστεί. Μηχανική βλάβη, εμπόδιο, λάθος στροφή που τους έφερε σε έναν δρόμο όπου μετά βίας χωράει αυτοκίνητο…

Η δουλειά τους είναι συνεχής αγώνας επίλυσης προβλημάτων. Αγώνας δρόμου με συνεχή εμπόδια. Τα ωράρια, τα διάφορα απαγορευτικά (στην Αυστρία κυρίως), το βάρος, το μήκος, το ύψος, τα καμώματα της “κυρίας” και… κάτι άλλο που συνέχεια ξεχνάω. Α, ναι. Την κούραση. Τελευταία πάντα η κούραση.

Βασικά, δεν τη σκέφτεσαι καθόλου την κούραση, όταν πρέπει να τρέξεις για να προλάβεις να περάσεις πριν τις 15:00 το Σάββατο την Αυστρία, γιατί κλείνει για όλο το Σαββατοκύριακο (εξαιρούνται τα ψυγεία και τα ευπαθή προϊόντα) και ανοίγει τη Δευτέρα στις 5 το πρωί.

Ή τα βράδια που μετά τις 20:00 απαγορεύει στα φορτηγά με προδιαγραφές μέχρι Euro 3 να περάσουν τα σύνορά της γιατί τρομάζουν οι αγελάδες και δεν κατεβάζουν γάλα. Μη γελάτε, αλήθεια είναι

Για το λόγο αυτό, η ROLA, η κρατική σιδηροδρομική εταιρεία, έφτιαξε μια ειδική γραμμή για να μπορούν να περνούν όσοι δεν πρόλαβαν το ωράριο. Από το Brennero (Brenner), στα ιταλοαυστριακά σύνορα, σε βγάζει σε δύο ώρες περίπου στο Wörgl, μια μικρή βιομηχανική πόλη πριν τα σύνορα με τη Γερμανία.

Τα ίδια ισχύουν και όταν κατηφορίζεις για να πάρεις το πλοίο από τη Βενετία. Περνάς Αυστρία μέσω Innsbruck πριν τις 8 το βράδυ, “κάνεις ωράριο” λίγο μετά τα διόδια της Ιταλίας και συνεχίζεις για να κοιμηθείς, στο φορτηγό, λίγο πριν τη Βενετία, στο δεύτερο Autogrill.

Το ωράριο του οδηγού φορτηγού ορίζεται ως εξής: 4 ώρες οδήγηση, 45’ ξεκούραση, 4,5 ώρες οδήγηση, 8 ώρες ξεκούραση και ξανά από την αρχή, ενώ μια φορά την εβδομάδα δικαιούσαι κι ένα 10ώρο.

Το πρωί ξυπνάς, πίνεις καφέ και τρέχεις για να προλάβεις σειρά για το καράβι που θα σε πάει Πάτρα, βρίσκοντας εκεί όλους αυτούς που ρίσκαραν για να κοιμηθούν έξω από το λιμάνι. Βγάζεις εισιτήριο, κωλώνεις την “κυρία”, που θα ξεκουραστεί για τις 32 περίπου ώρες που διαρκεί το ταξίδι (περισσότερο από σένα), και ντουγρού για την καμπίνα. 

Να πλυθείς, να αλλάξεις, να φας κανονικό φαγητό, γιατί έχεις πήξει στα τοστ και στα σάντουιτς, και να κοιμηθείς. Όσο μπορείς.

Γιατί απ’ την Πάτρα πρέπει να συνεχίσεις, ενώ στην Ελλάδα δεν εφαρμόζονται τέτοια πράγματα, όπως ωράρια, απαγορευτικά, σεβασμός και τα σχετικά

Συνεχίζεις για να ξεφορτώσεις και να φορτώσεις ξανά, όσο το δυνατόν πιο γρήγορα, για να φύγεις ξανά για “πάνω”. Κι αν προλάβεις, να δεις και τους δικούς σου ανθρώπους. Έστω και για λίγο. Είναι αρκετό.

Όπως ακριβώς οι ναυτικοί. Αντί για θάλασσα άσφαλτος, το πλοίο η νταλίκα, τα ναυτικά μίλια χιλιόμετρα, τα λιμάνια, τα φορτία, σχεδόν τα ίδια όλα. Εκτός από ένα. Τη μοναξιά. Κι αν οι ναυτικοί έχουν παρέα στο καράβι, ο νταλικέρης είναι εντελώς μόνος. Και αυτό είναι το βαρύτερο φορτίο από όλα.

ΥΓ Το μήκος και το ύψος (που έγραψα πιο πάνω) απασχολούν μόνο τους οδηγούς των αυτοκινηταμαξών επειδή το φορτίο τους είναι κάθε φορά διαφορετικό και μοναδικό. Το βάρος απασχολεί όλους τους υπόλοιπους.

Ο οδηγός της αυτοκινητάμαξας είναι η σκληρότερη δουλειά που μπορεί να κάνει ένας νταλικέρης.

Εκτός από όλα αυτά που ανέφερα, έχει επιπλέον ευθύνη και για το φόρτωμα και το ξεφόρτωμα. Αυτός είναι πραγματικά μόνος του στον δρόμο. Γιατί εκεί που οι άλλοι οδηγοί περιμένουν να τους φορτώσουν και ξεφορτώσουν, αυτός το κάνει μόνος του. Και τότε η κούραση παίρνει μια άλλη έννοια. Εξάντληση.

  Photo: Google