Ο άνθρωπος που καθιέρωσε τον ειδικό Τύπο στην Ελλάδα, ο πρωτοπόρος περιοδικών, όπως ήταν οι 4Τροχοί, μετά από κάποια χρόνια απόστασης απ΄τις πολεμικές μηχανές, οδηγεί το Ford Focus RS, ένα αυτοκίνητο για τον Πραγματικό Οδηγό. Ούτως ή άλλως, αυτός εισήγαγε τον όρο όταν τον διαβάζαμε αμούστακοι
Ο Κώστας Καββαθάς, μετά από αρκετό καιρό, on the road σε μια διαφορετική συνάντηση. Τον ευχαριστούμε θερμά.
Έχω μια φράση στο κεφάλι. Από τότε που διάβαζα πιτσιρικάς ”Τροχούς”. Ούτε που θυμάμαι για ποιο αυτοκίνητο, για ποια δοκιμή ή ό,τι άλλο. Δεν έχει σημασία, άλλωστε. Σημασία έχει η φράση που σαν βουδιστικό mantra καρφώθηκε στην Ε.C.U. του εγκεφάλου μου
”Αυτό που μπορείς να εισπράξεις απ΄το feeling ενός αυτοκινήτου που οδηγείς για πρώτη φορά, γίνεται άμεσα αντιληπτό στα πρώτα πέντε-δέκα λεπτά που πρωτομπαίνεις σ’ αυτό. Εκεί θα σου δείξει τι είναι. Και αξίζει να το οδηγήσεις επιθετικά γρήγορα για να καταγράψεις αφιλτράριστη την εμπειρία”. Αυτή ήταν η φράση. Ή, έστω, κάπως έτσι. Έχουν περάσει κάποιες δεκαετίες.
Ήταν ένα απ’ τα μεντορικά tips του Κώστα Καββαθά, ένα απ΄τα πολλά που έγραφε ο χαρισματικός petrolhead της εποχής, ο πρωτοπόρος εκδότης και πνευματικός πατέρας πολλών ημών. Εκείνης της εποχής που, μάλλον, πέρασε ανεπιστρεπτί. Όπως λέει κι ο ίδιος.
Έχω τη φράση στο κεφάλι. Και του τη θυμίζω καθώς βρίσκομαι στο δεξί μπάκετ ενός αυτοκινήτου που αγαπάμε και σεβόμαστε εδώ, στο 4D. Στο τιμόνι του ”Stealth Grey” Ford Focus RS, βρίσκεται ο Κ. Κ. (όπως υπέγραφε συχνά).
Έχει να οδηγήσει χρόνια κάτι αντίστοιχο, είχε επί δεκαετίες οδηγήσει τα πάντα, είναι ο άνθρωπος ο σωστός. Παρότι για τον Καββαθά το ζητούμενο δεν ήταν ποτέ η λαμαρίνα αλλά οι άνθρωποι πίσω απ΄αυτές. Οι ιδέες, η προσπάθεια για μια ανεξάρτητη πατρίδα, ο εκπολιτισμός. Ακόμα και μέσω ενός μπλοκέ διαφορικού.
Οπότε, κάπως έτσι, σκεφθήκαμε να έχουμε την ευκαιρία να καταγράψουμε την εμπειρία με τον Κ.Κ. στο αριστερό Recaro.
Και είναι μια ωραία στιγμή. Ο ήλιος του Ιούλη ξεχειλίζει από παντού, η παραλιακή σήμερα, ενδιάμεσα της εβδομάδας, δεν είναι ”τσιμεντωμένη”, το Focus RS πατάει πάνω στο σφιχτό του damping διαγράφοντας τις ανωμαλίες του Κ.Σ.Ε.Ε. (Κατάπτυστος Σύλλογος Ελλήνων Εργολάβων).
Χμμμμ…Τα data του κ. Καββαθά, οι νευρώνες της δικιάς του E.C.U. μάλλον τώρα θα καταγράφουν την εμπειρία, αισθήσεις από παλιές δοκιμές θα διασχίζουν νευρώνες του εγκεφάλου του και θα βγάζουν το δικό τους ”εξελόφυλλο” για τους 350 ίππους κάτω απ΄το σήμα με το μπλε οβάλ.
”Έτσι δεν είναι;”, τον ρωτώ. ”Τα πρώτα λεπτά της ώρας. Αυτά δεν είναι αυτά που ‘χουν σημασία; Πριν το σώμα και ο εγκέφαλος συνηθίσουν τα χειριστήρια, την αίσθηση, τις όποιες ατέλειες”, τον ρωτώ.
Ο ίδιος επιβεβαιώνει του λόγου το αληθές. Είναι μέρος της ”βίβλου” για τον οποιονδήποτε road tester θέλει να αρχίσει να καταλαβαίνει τι εστί αυτοκίνητο δοκιμής. Μόνο που η φράση είναι αφορμή. Γιατί ο Καββαθάς είναι ένας ζωντανός μύθος της αυτοκίνησης και έχει χιλιάδες ιστορίες να σου διηγηθεί. Χωρίς κλισέ και πολιτικές ορθότητες. Ο Καββαθάς δεν είναι, δεν ήταν, δεν θα μπορούσε να είναι comme il faut. Δεν ”παίζει” αυτό το σενάριο.
Έγραφε αυτό που πίστευε, δεν έγινε πεκινουά της δημοσιογραφίας, δεν έγινε σφουγγοκωλάριος σε εταιρείες για ”πουλημένα” εξώφυλλα. Respect
Και, βέβαια, δεν μάσαγε να χαρακτηρίσει άχρηστο ένα αυτοκίνητο που κάποιοι θεωρούσαν τοτέμ.
”Λοιπόν, ήμουν κάποτε στην παρουσίαση της Lancia Kappa, στο εξωτερικό”, μου λέει καθώς περνάμε απ΄το γαλήνιο μπλε του Σαρωνικού. ”Εκεί ήταν και ο Ιταλός Υπεύθυνος Επικοινωνίας του gruppο, με τον οποίο, μάλιστα, είχαμε πολύ καλή σχέση. Ο Giraudi”.
Και συνεχίζει. ”Παίρνω τη Kappa για να την οδηγήσω για πρώτη φορά και μετά από λίγα λεπτά ο Giraudi με βλέπει να επιστρέφω. ”Τι έγινε;”, με ρωτά, ”συνέβη κάτι;”.
”Τι είναι αυτό;” του λέω. ”What the fuck is this? Η Kappa ήταν τέσσερις ρόδες με ένα αμάξωμα από πάνω. Μέχρι εκεί”. Και ο Giraudi μένει ”άγαλμα”.
Αυτά μόνο ο Καββαθάς με την ”αναρχική”, ”αμάσητη” σκέψη είχε αποκτήσει το ”δικαίωμα” να τα λέει. Μέσα απ΄τη δουλειά του, τα περιοδικά, την ”Πτήση”, τον ”Ήχο” και τόσα άλλα που προωθούσαν πολιτισμό, οικονομική ανάπτυξη κι όχι την τέχνη της βίζιτας.
Λίγο μετά το Θυμάρι, στα νότια της πόλης. Το απέραντο γαλάζιο στο βάθος, το Focus RS σε πρώτο πλάνο και κάπου ενδιάμεσα δυο γενιές petrolheads
Σπάνια δεν ήταν πιο απολαυστικό το να κάθομαι στα δεξιά. Σεβασμός.
Μια ζωή γεμάτες εμπειρίες. Στο τιμόνι του RS, ο Κ.Καββαθάς συνδέει μνήμες από ανέκδοτες ιστορίες και άπειρες δοκιμές
”Αδόκιμη στάση επί του ελαστικού. Όπως όταν πατάς το θηρίο στη ζούγκλα αφού το ΄χεις εκτελέσει.” Ο ”δάσκαλος” θα πει αυτό που πάντα έχει στο μυαλό του χωρίς κλισέ
Sui generis προσωπικότητα, μέντορας για μια γενιά ανθρώπων που μεγάλωσε μέσα απ’ τις σελίδες των ”Τροχών”. Τιμή μας, κάποια χρόνια αργότερα από τότε που τον διαβάζαμε, που μοιράστηκε το μπάκετ
Παντού υπάρχει και ένας ”Καββαθαϊκός”. Ο Φάνης, στο φούρνο του, θυμάται ιστορίες που διάβαζε μέσα απ΄τις σελίδες των περιοδικών του Κ.Κ.
Αν, πάντως, περάσετε από Λεγραινά, λίγα χιλιόμετρα πριν το Σούνιο, αξίζει να κάνετε μια μικρή παράκαμψη στο χωριό για να δοκιμάσετε σπιτική τυρόπιτα. Τα σαββατοκύριακα ”παίζει” και τρομερή γαλατόπιτα. Must
Η οδήγηση του RS είναι εστιασμένη απόλαυση. Αν κάθεσαι και στο αριστερό, ακόμα καλύτερα αφού μπορείς να κάνει ό,τι του ζητήσεις με απόλυτη ακρίβεια. Όπως παρακάτω…
Το Focus RS, για μας, επαναπροσδιόρισε την έννοια του hot hatch. Το μυστικό είναι το rear bias της τετρακίνησης η οποία, πατώντας βαθιά το γκάζι, δημιουργεί υπερστροφή ισχύος. Όταν το 4WD παντιλίκι δεν σε αφήνει να κάτσεις φρόνιμα
Ρυθμίσιμο, συμμετοχικό, με ωραία διαδρομή ανάρτησης, drift mode και προοδευτικές αντιδράσεις. Η κατανάλωση πονάει όταν το πιέζεις (καλύτερη μέση στα 13.5 lt/100 km και σε hardcore στιγμές κάποια +20 lt/100 km) αλλά έτσι είναι τα όπλα που μπορούν να ταπεινώσουν ακόμα και εξωτικές κατασκευές από Ιταλία μεριά σ’ ένα στροφιλίκι
Το τέλος μιας μοναδικής μέρας. Το θέμα, όπως ορθώς ευαγγελιζόταν ο Κ. Καββαθάς, δεν ήταν ποτέ οι λαμαρίνες
Όσο οδηγεί, απ’ το πίσω κάθισμα ο συνεργάτης του 4Drivers, Δ. Θεοχάρης, φωτογραφίζει συνεχώς. Και εγώ με το κινητό ηχογραφώ. Στιγμές που αξίζουν να μένουν.
Η μία ιστορία ρέει προς την επόμενη. Αβίαστα και με ορμή, όπως το δυναμικό του αυτοκινήτου που οδηγούμε αυτή τη στιγμή. Όπως με την ίδια και περισσότερη ορμή, τον πήγε βόλτα βόλτα ο oδηγός αγώνων Jοchen Mass. Λίγο μικρότερος σε ηλικία ο γερμανός πρωταθλητής (γεννηθείς το 1946), με θητεία στη Formula 1. Κάποτε, με μια αγωνιστική Porsche 911 στην πίστα.
”Ήταν τελείως τρελό”, μου λέει, ”ο Mass βγήκε από μια κατηφορική με 200 km/h και μπαίνει στην ευθεία μαζεύοντας κάποια 300 km/h. Στο βρεγμένο. Καθόμουν στο πάτωμα γιατί δεν είχε κάθισμα. Ήμουν δεμένος με μια ψευτοζώνη. Και λέω, ”θα τελειώσει η ζωή μου εδώ… Υπήρχε μια τρέλα, μια λύσσα αλλά ο τύπος ήταν τελείως cool. Αδύνατος, ψηλός, ωραίος. Κάναμε τρεις γύρους, σταμάτησε, κατέβηκα.
Με ρωτάει ο Mass: ”Did you like it?”
Του απαντάω με ένα χορταστικό ”Yes!”
”Tότε οι 911, μ’ όλο αυτό το βάρος πίσω και χωρίς το βάθος εξέλιξης που έχουν σήμερα, απλώς δεν οδηγούνταν. Ή έπρεπε να ‘σουν ο Mass για να πηγαίνεις flat-out ή την ξεχνούσες. Το λέω για τον εαυτό μου που τα ΄χω δει όλα, που δεν κάνω τον έξυπνο, δεν θα μπορούσα.” Τον αφήνω να κάνει αβίαστο mind scanning στο παρελθόν.
”Υπήρχε μια εποχή που τη θυμάμαι, που είχα ένα φοβερό κοντρόλ, τότε που έτρεχα στα τρίωρα, στο Τατόι, στις Πάρνηθες με τα TT (σ.σ. το NSU της φωτό) ή στα τρία Acropolis των χιλιάδων χιλιομέτρων που τερμάτισα. Αλλά ο Mass στα εσάκια πριν το Grandstand ήταν ”αλλού”. Το αυτοκίνητο αυτό (την αγωνιστική 911) έπρεπε να το παρκάρεις αν δεν ”το χες”
Η κεντρική ιδέα του Καββαθά ήταν ο Π.Ο. Και η αντιδιαστολή με τον Άσχετο Χειριστή. Αυτός έβαλε την υποψία πίσω απ΄την απόλυτη βεβαιότητα του κάθε οδηγικά ηλιθίου πως ίσως, μπορεί, να μην είναι τόσο καλός όσο αφελώς πιστεύει. Κι αυτό, ξέρετε, σώζει με έναν τρόπο άμεσο, απτό, εδώ και τώρα.
Ο Π.Ο. είναι αυτός που ξέρει τις δυνατότητές του, το όριο του αυτοκινήτου, που εκτιμά σωστά τις δεδομένες συνθήκες, ζει, οδηγεί, απολαμβάνει, συμμετέχει, κινείται με ασφάλεια. Απ’ αυτόν το μάθαμε.
Ο Καββαθάς αρχίζει να ανεβοκατεβάζει ταχύτητες στο χειροκίνητο εξάρι. ”Το κιβώτιο είναι θεϊκό. Πάντα οι άνθρωποι (σ.σ. στη Ford) ήταν πολύ καλοί με τα κιβώτια. Είναι ό,τι θέλει να έχει κανείς από ένα αυτοκίνητο. Η ροπή του είναι καταπληκτική, τα φρένα του αξίζουν ένα μπράβο. Μου θυμίζει τα νιάτα μου…”
Πατάει το γκάζι, κάνει μικρές κινήσεις στο τιμόνι, ζει τη φράση που λέγαμε στην αρχή. ”Καταπληκτικό αυτοκίνητο”, λέει, ”από παλιά στη Ford ήξεραν να φτιάχνουν αυτοκίνητα για τον πραγματικό οδηγό. Πρέπει να ΄σαι petrolhead και πολύ καλός οδηγός για να φτιάξεις κάτι τέτοιο, δεν γίνεται διαφορετικά. Υπήρχε κι ένας Έλληνας μηχανικός στη Ford, μέχρι σχετικά πρόσφατα, στη Ford Performance που συμμετείχε με την ομάδα”.
Κινούμαστε σχετικά χαλαρά, το Focus RS είναι στο Comfort mode, όχι στο Sport που σφίγγει την ανάρτηση. Η πρώτη δεν του αρέσει ιδιαίτερα. Λέει πως το rebound είναι πιο σφιχτό απ΄όσο θα του άρεσε για comfort.
”Kαι σε σχέση με την Lancia Integrale;”, τον ρωτώ καθώς πλησιάζουμε την ωραία αριστερή ανηφορική μετά τη Σαρωνίδα. Οι αναγνώστες των περιοδικών του Καββαθά, ίσως, θυμούνται ότι είχε κάποτε μια τέτοια. Η Integrale, ένα δείγμα του τι μπορούσε να κάνει κάποτε η Lancia, ήταν κάτι σαν το Focus RS της περασμένης εικοσαετίας. Μάλλον και περισσότερο απ΄ό,τι είναι το Ford, δεδομένης της χρονικής απόστασης. Μια rally replica, τετρακύλινδρη, τετρακίνητη που μπορούσε να ταπεινώσει εξωτικές κατασκευές σε στριφτερούς δρόμους και Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Ραλί. Πεντάθυρος killer.
Η σκουροπράσινη Integrale δεν είναι πια στο σπίτι του Καββαθά, τον ”ψήνουμε” να ξαναπάρει μία, αλλά, όπως λέει, ”η ιστορία επαναλαμβάνεται μόνο ως φάρσα”.
Θυμάται, όμως, πως το rebound της Lancia (όχι της περιβόητης Kappa…) ήταν καλύτερο απ΄του Focus σε νορμάλ ταχύτητες. ”Στην Integrale έβαζες ένα ποτήρι στο ταμπλό και έμενε εκεί.”
Στην ευθεία για Αλυκές κάνω το σάλτο μορτάλε και καθώς οδηγεί, για να μην τον μπλέξω με κουμπιά και θεωρία, πατάω απ΄τη θέση του συνοδηγού το σχετικό μπουτόν πάνω στο τιμόνι που αλλάζει τα settings του RS. Επιλέγω ”Sport” που μαζί με τη ρύθμιση της ανάρτησης, αλλάζει και τη χαρτογράφιση της απόκρισης του γκαζιού και το τιμόνι. ”Ναι, αυτό είναι πιο σωστό. Ως ”sport”.
”Όλο το αυτοκίνητο είναι θεϊκό”, συνεχίζει,” να έλειπε μόνο αυτή η μεγάλη αεροτομή πίσω που μου θυμίζει, το Type R που είναι 100% για κάγκουρες. Γιατί η αισθητική δεν μπορεί να είναι καλύτερη, πιο ήρεμη; Το Honda ”τρομάζει” χωρίς λόγο.”
Στην άκρη του δρόμου, το Ελλαδιστάν με τους ”κάγκουρες” πάσης φύσεως, το σκουπίδι δίνει και παίρνει. Το βλέπεις και ντρέπεσαι για λογαριασμό τους.
Σε πλήρη αντίθεση στα δεξιά μας, τα μικρά νησάκια του Σαρωνικού κοσμούν την ομορφότερη ακτογραμμή πλησίον ευρωπαϊκής πρωτεύουσας. Η Αθηναϊκή Ριβιέρα του θυμίζει τότε που βούταγε με τη στολή και έκανε γύρω-γύρω τον Πάτροκλο, ένα νησί πιο κάτω, μετά το Θυμάρι.
Οι αναμνήσεις είναι πολλές αλλά τώρα είμαστε εδώ, ζώντας τη στιγμή με ένα αυτοκίνητο κομμένο και ραμμένο για τον Π.Ο. Όπως λέει ο Κ.Κ., ”το Focus RS απευθύνεται σ’ αυτόν ακριβώς. Είναι η ψυχοθεραπεία του. Αν και ο Πραγματικός Οδηγός είναι ένα είδος υπό εξαφάνιση, αν δεν έχει εξαφανιστεί ήδη.”
- Διάβασέ το: Ο Πραγματικός Οδηγός. Ποιος είναι;
Κύριε Καββαθά, σας ευχαριστούμε. Εκ μέρους όλων όσοι συνεχίζουν να διαβάζουν κι όχι, απλώς να σκρολάρουν. Όσων συνεχίζουν να πιστεύουν όχι μόνο στα οδηγοκεντρικά αυτοκίνητα. Αλλά, κυρίως, στις ιδέες που αυτά εκφράζουν.
Just Journalism.
Υ.Γ. 1Το συγκεκριμένο άρθρο φαίνεται πως προκάλεσε ”αλλεργικές” αντιδράσεις χειραγώγησης σε υψηλά ιστάμενα κλιμάκια. Δεν θα έπρεπε. Εξ ου και η απάντηση του 4D.
ΥΓ2 Ευχαριστούμε τη Ford Motor Hellas για την άμεση ανταπόκριση και τη διάθεση (ξανά) του Focus RS. Στο πηδάλιο της επικοινωνίας ο αεικίνητος και πάντα χαμογελαστά εξυπηρετικός, κ. Γ. Κάττωριτς, ένας άνθρωπος που χαιρόμαστε κάθε φορά να συνεργαζόμαστε μαζί του
Photo: Δ. Θεοχάρης / 4Drivers / Αρχείο Κ. Καββαθά
Το 4Drivers δεν ταυτίζεται κατ΄ανάγκην με τις απόψεις των αρθρογράφων που φιλοξενεί, ενώ, ταυτόχρονα, ενθαρρύνει την ελευθερία γνώμης των contributors προς μια ευρύτερη αντίληψη της αυτοκίνησης.