Είναι το Chaparral 2J το πιο ακραίο αγωνιστικό ever;

Το Chaparral 2J, ένα από τα πιο περίεργα αγωνιστικά αυτοκίνητα που είδε ποτέ ο μηχανοκίνητος αθλητισμός, μαγνήτισε όλα τα βλέμματα όταν πρωτοεμφανίστηκε, τη δεκαετία του ’70. Ειδικά στο πίσω μέρος ήταν σα να το ‘χε κόψει πριονοκορδέλα. Όμως είχε γεννηθεί από το ανήσυχο μυαλό του Τζιμ Χολ

Το Chaparral 2J, το 1970, στην πίστα του Watkins Glen, για το Πρωτάθλημα CanAm, με τον Τζάκι Στιούαρτ στο μπάκετ

Ο Τζιμ Χολ γεννήθηκε το 1935 στο Τέξας, εν μέσω μίας πολύ εύπορης οικογένειας που ήδη είχε κάνει εκατοντάδες εκατομμύρια κατά την εποχή της άνθησης του πετρελαίου. Ήταν ο μικρότερος από τα τρία αδέρφια

Ο Χολ μεγάλωσε στο Κολοράντο και το Νέο Μεξικό πριν επιστρέψει στο Δυτικό Τέξας. Όπως και τα αδέλφια του, Τσαρλς και Ντικ, αναμενόταν να ασχοληθεί με την οικογενειακή επιχείρηση.

Ο Τζιμ γράφτηκε στο πανεπιστήμιο για να σπουδάσει Γεωλογία ώστε να κάνει ακριβώς αυτό που αναμενόταν: να μπει στην πετρελαϊκή μπίζνα που τον περίμενε με ανοιχτές αγκάλες.

Ωστόσο ένα μήνα μετά την πρώτη του φοιτητική χρονιά, οι γονείς και η αδελφή του σκοτώθηκαν σε αεροπορικό δυστύχημα.

Από το πετρέλαιο στην πίστα

Όπως είναι αυτονόητο, ο Τζιμ κληρονόμησε μια τεράστια περιουσία μαζί με τα δύο του αδέλφια.

Ο Τσαρλς και ο Ντικ ανέλαβαν την επιχείρηση πετρελαίου, όμως στο δεύτερο έτος σπουδών ο Τζιμ άλλαξε ειδικότητα. Άρχισε να παρακολουθεί μαθήματα Μηχανολογίας και ξεκίνησε να τρέχει σε αγώνες

O ιδρυτής της Chaparral, Τζιμ Χολ, στην πίστα Road America, το 1968

Ακολούθησαν έντονα δημιουργικά χρόνια συνεργαζόμενος με τον Τζέιμς Σαρπ, έναν άλλον «πετρελαιά» που ήξερε να ζει τη ζωή του.

Έπαιζε πόλο, τζόγαρε, έτρεχε με αγωνιστικά σκάφη (κεδίζοντας το US National Outboard Racing Championship) και, τελικά, αγόρασε περισσότερα από 100.000 στρέμματα γης στη Νότια Αμερική.

Μαζί ένωσαν τα όνειρά τους για να φτιάξουν ένα νέο αγωνιστικό αυτοκίνητο, το Chaparral.

Το Chaparral 2J που βλέπετε στις φωτό εμφανίστηκε το 1970. Λίγο νωρίτερα, το 1966, το Chaparral 2 με την ρυθμιζόμενη αεροτομή είχε κερδίσει τα απαιτητικά «1000 Χιλιόμετρα του Νίρμπουργκρινγκ».

Στη συνέχεια, οι αεροτομές απαγορεύτηκαν από τη FIA και έτσι το Chaparral 2J με τους δύο τεράστιους «ανεμιστήρες» (θυμίζουν τη θρυλική Brabham-Alfa Romeo BT46, του τιτάνα Γκόρντον Μάρει) σόκαρε με την εμφάνισή του στις πίστες

Στην καρδιά του παράδοξου κτήνους

Το Chaparral 2J είχε στο κέντρο του αμαξώματος τον αλουμινένιο κινητήρα της Chevrolet ZL1, 7.000 κυβικών εκατοστών και απόδοσης 650 ίππων στις 7.000 σ.α.λ.

Συνδυαζόταν με ένα ημιαυτόματο κιβώτιο ταχυτήτων 3 σχέσεων χωρίς συμπλέκτη.

Με όλο το αμάξωμα από fiberglass, το Chapparal 2J δεν ζύγιζε περισσότερα από 900 κιλά.

Στο δε πίσω μέρος υπήρχε και ένας βοηθητικός κινητήρας. Τοποθετημένος πίσω από τους πίσω τροχούς, ήταν ένας δίχρονος, δικύλινδρος 45 ίππων Rockwell JLO 247 κ.εκ., που συνήθως τον συναντούσες σε snowmobile της εποχής. Κάτι σα μονάδα αλυσοπρίονου που δημιουργούσε ένα αντίστροφο εφέ τύπου hovercraft.

Σε πλήρη ισχύ το Chaparral 2J άφηνε στον αέρα έναν ήχο με έντονα υψηλό τόνο. Ήταν σα βουητό από σφήκες που ξετρύπωσαν από την κόλαση. Ακούστε το σε εμφάνισή του στο Goodwood, το 2023, στο βίντεο

Πιο περίεργο, δύσκολα

Οι δύο πίσω ανεμιστήρες προέρχονταν από τανκ.

Συγκεκριμένα, από ένα M-109 Howitzer και ήταν ικανοί να απωθούν 9650 κυβικά πόδια αέρα ανά λεπτό στις 6000 σ.α.λ.

Oι φήμες λένε ότι με τον κινητήρα της Chevrolel σβηστό, οι ανεμιστήρες μπορούσαν να ωθήσουν το Chaparral 2J προς τα εμπρός με 25 έως 40 μίλια την ώρα

O Τζιμ Χολ στο τιμόνι του δημιουργήματός του, το 2017

Οι ανεμιστήρες τραβούσαν τον αέρα από το κάτω μέρος του αυτοκινήτου και τον εκτόξευαν (μαζί με σκόνη, πετραδάκια και ό,τι άλλο υπήρχε στο οδόστρωμα) προς τα πίσω. Πιθανότατα και στα πρόσωπα των άλλων οδηγών

Ήταν η άβολη στιγμή που υπήρξαν αντιδράσεις. Οι άλλοι οδηγοί, αναπόφευκτα ενοχλημένοι, στράφηκαν προς τον Χολ σχετικά με το θέμα αυτό. Εύλογα διαμαρτύρονταν και οι φήμες λένε πως του παραπονέθηκαν ότι «δεν μπορούμε να δούμε μπροστά με όλα αυτά που πετάγονται». Ίσα-ίσα για να πάρουν την απάντηση του, γενικώς λιγομίλητου, Χολ: «Λοιπόν, γιατί δεν με προσπερνάτε τότε;»

• Επική στιγμή. Ο Jarno Trulli στη Brabham του Lauda

Έχει κι άλλο…

Προκειμένου το Chaparral 2J να είναι «καρφωμένο» στο έδαφος, διέθετε αεροδυναμικές ποδιές (skirts) γύρω του.

Μάλιστα ο Χολ είχε προσεγγίσει τη General Electric για να μπορέσει να χρησιμοποιήσει το νέο της, τότε, εύρημα, το Lexan. Ένα πολυκαρβουνικόυλικό που ήταν ελαφρύ, εύκαμπτο και, κυρίως, άθραυστο

Οι «ποδιές» μετακινούνταν πάνω-κάτω μέσω ενός συστήματος καλωδίων, τροχαλιών και βραχιόνων που ενσωματώνονταν στην ανάρτηση.

Το αποτέλεσμα ήταν μια σχεδόν σταθερή ευθυγράμμιση σε σχέση με το οδόστρωμα. Με τους δε ανεμιστήρες σε δράση, το Chaparral 2J μείωνε την απόστασή του από το έδαφος κατά 5 ολόκληρα εκατοστά.

Σε πλήρη δράση το Chaparral 2J μπορούσε να παράγει 990 κιλά κάθετης δύναμης (downforce) και να επιτυγχάνει πλευρική επιτάχυνση έως 1.5g

Όπως συχνά συμβαίνει με επαναστατικές εφαρμογές στην F1, κάποιες που θέτουν εκτός συναγωνισμού τους αντιπάλους, το Chaparral 2J απαγορεύτηκε. Η επίσημα καταγεγραμμένη αιτιολογία είναι πως διέθετε «μετακινούμενα αεροδυναμικά βοηθήματα».

Κάπως έτσι, η φήμη του Τζιμ Χολ και οι προωθημένες του ιδέες μπήκαν σε διαδικασία νομικών, μπορεί και νομικίστικων, διαμαχών. Όπως λένε, τα υπόλοιπα είναι ιστορία. Όμως ο γερο-Τζιμ, alive and kicking, τουλάχιστον την ώρα που πληκτρολογούνται αυτές οι γραμμές, Οκτώβριος 2024, πλέον στα 89 του χρόνια, έχει αφήσει πίσω του ίσως το πιο ακραίο αγωνιστικό, τουλάχιστον επί αμερικανικού εδάφους.Συμπέρασμα: Έκανε πολύ καλά που παράτησε τις σπουδές Γεωλογίας.

Photo: Kevin Mccauley