Ο Niki Lauda οδηγούσε κεντρομήχανο Fiat X1/9. Μας λείπουν

Σαν σήμερα ο Niki Lauda θα γινόταν 72 ετών. Και για την ιστορία, μια φορά και έναν καιρό, στις καθημερινές του μετακινήσεις, χρησιμοποιούσε τη Ferrari της διπλανής πόρτας. Ήταν το Fiat X1/9. Κυκλοφορεί πού και πού ανάμεσα μας

Ο Μεγάλος Niki Lauda και το μικρό κεντρομήχανο, το Fiat X1/9, σε ασπρόμαυρο φόντο. Η Fiat που μας λείπει. Όπως και ο Niki

Είναι από τις περιπτώσεις που το timing γίνεται αμείλικτος εχθρός σου. Μέχρι να βγάλω το κινητό μου για να απαθανατίσω τον μερακλή με την κλασική δημιουργία του Bertone, είχε εξαφανιστεί

Μικρό το κακό, έχασα το πλάνο, αλλά μου έμεινε η ιστορία! Βλέποντας ακόμη και σήμερα ένα καλοδιατηρημένο Fiat X1/9, αναρωτιέσαι για την πραγματική ηλικία του.

Η αλήθεια είναι, όμως, ότι το μικρό διθέσιο ιταλικό sports car, ήταν κάτι παραπάνω από μια σπουδαία σχεδιαστική έμπνευση του Bertone.

Εξωτικό για καθημερινή χρήση

Η ιστορία ξεκινά το 1969 όταν ο Nuccio Bertone και ο chief designer της μεγάλης ιταλικής αυτοκινητοβιομηχανίας, Marcello Gandini, παρουσίασαν ένα εξωπραγματικό, για την εποχή εκείνη, concept car, με την ονομασία Autobianchi A112 Runabout.

Φουτουριστικό design, αυστηρά διθέσιο, με αφαιρούμενη οροφή (targa), αλλά και με αρκετά μηχανικά μέρη, συμπεριλαμβανομένου φυσικά και του 1.300άρη κινητήρα, παρμένα από το δημοφιλέστατο –την εποχή εκείνη- Fiat 128

Το Runabout έμοιαζε περισσότερο με μικρό ταχύπλοο και λιγότερο με αυτοκίνητο! Επρόκειτο για μια άκρως πρωτοποριακή αντίληψη, του πώς μπορεί να είναι το σπορ αυτοκίνητο του «κοινού θνητού».

Η καμπάνια της εποχής εστίαζε στην αβάσταχτη ελαφρότητα του Fiat X1/9. Τα κορίτσια ήξεραν από τότε ότι light is right

Τρία χρόνια αργότερα, το concept car Runabout, με τις απαραίτητες μετατροπές του Bertone, που το έκανε περισσότερο αυτοκίνητο και λιγότερο power boat, απέκτησε όνομα (Fiat X1/9) και άρχισε την εμπορική του πορεία, σε Ευρώπη και ΗΠΑ.

A baby-Ferrari

Ο ειδικός Τύπος το υποδέχθηκε με διθυράμβους. Το αγοραστικό κοινό δεν τους εξέλαβε ως «υπερβολές».

Πρώτα απ’ όλα, ήταν το πέρασμα στη μαζική παραγωγή της τεχνολογίας των supercars. Σε άλλη βάση, σε άλλη τιμή, αλλά με γνώμονα την οδηγική απόλαυση. Αλλά και τη διαφορετικότητα ενός διθέσιου roadster. “A baby-Ferrari”, όπως όριζε ένα από τα διασημότερα παρατσούκλια το Fiat X1/9.

Χαρακτηρισμός, που δεν προέκυψε μόνο από την σπορ σχεδίαση, αλλά και από τη βασικότερη καινοτομία του αυτοκινήτου. Ήταν η τοποθέτηση του κλασικού τετρακύλινδρου κινητήρα των 1.290cc (75 PS) της Fiat, στο κέντρο. Πίσω από την πλάτη του οδηγού και του συνοδηγού.

Φανταστείτε, λοιπόν, ένα κεντρομήχανο και άκρως ελκυστικό αυτοκίνητο, με ανεξάρτητες αναρτήσεις και δισκόφρενα και στους τέσσερις τροχούς, το οποίο απευθυνόταν στους πολλούς. Και όχι στους Ωνάσηδες της εποχής

Ένα roadster που έμοιαζε (από την οροφή targa μέχρι τα pop up εμπρός φωτιστικά) με πολύ ακριβότερες υλοποιήσεις, αλλά που, παράλληλα, εκπλήρωνε πολλές ονειρώξεις.

Σε απόλυτα αριθμητικά δεδομένα, οι επιδόσεις δεν διέφεραν πολύ από αυτές των «γρήγορων» οικογενειακών αυτοκινήτων της εποχής. Για επιτάχυνση από στάση στα 100km/h απαιτούνταν περίπου 12,5” ενώ η τελική ταχύτητα δεν ξεπερνούσε τα 160-170km/h.

Η αίσθηση, όμως, σ’ ένα κατ’ επιλογήν ανοιχτό και χαμηλωμένο αυτοκινήτο βάρους 880 kgr, ήταν τελείως διαφορετική απ’ οτιδήποτε συμβατικό υπήρχε σ’ αυτά τα οικονομικά δεδομένα.

Οι καινοτομίες, βεβαίως, είχαν και το ανάλογο τίμημα. Προβλήματα υπερθέρμανσης του κινητήρα, «επιπλοκές» στο σύστημα μετάδοσης, υψηλή κατανάλωση, αλλά και γενικότερα ζητήματα αξιοπιστίας, προκάλεσαν μια αρνητική φημολογία γύρω από το X1/9. Η οποία, βεβαίως, υπερθεματίστηκε από τον ανταγωνισμό, τους φανατικούς «εχθρούς» των ιταλικών δημιουργημάτων.

Πες μου κι άλλα για το Fiat X 1/9

Σε γενικές γραμμές, το roadster της Fiat ήταν ο θετικός πρωταγωνιστής, στα cover stories των περισσότερων περιοδικών αυτοκινήτων. Ο ευπρόσδεκτος guest star σε δεκάδες κινηματογραφικές ταινίες (μέχρι και σε γραφικά των Simpsons εμφανίστηκε), το αυτοκίνητο που εμπιστευόταν για τις προσωπικές μετακινήσεις του ο Niki Lauda και ένα χαρακτηριστικό σύμβολο μιας πολύ ωραίας εποχής για τον κόσμο και τα αυτοκινητικά δρώμενα.

Το λανσάρισμα του Fiat Bertone X1/9 άρχισε το 1972 και μέχρι το 1982. Το μικρό roadster υποβλήθηκε σε ελάχιστες βελτιώσεις. Η πιο σημαντική ήταν η τοποθέτηση του 1.500άρη κινητήρα, από το Fiat Ritmo, το 1978, που βελτίωσε αισθητά τις επιδόσεις (0-100km/h σε λιγότερο από 10” και τελική ταχύτητα 185km/h). Ωστόσο η φθίνουσα πορεία είχε ήδη αρχίσει.

Από το 1982 έως και το 1989, το αυτοκίνητο συνέχισε να παράγεται, αλλά μόνο με το λογότυπο του Bertone.

Υπολογίζεται ότι πουλήθηκαν περισσότερες από 150.000 μονάδες παραγωγής, με το λογότυπο της Fiat και 50.000 μ’ αυτό του Bertone. Με σημαντικό μερίδιο πωλήσεων στις ΗΠΑ όπου το Χ1/9, υπήρξε ένα από τα τελευταία ιταλικά αυτοκίνητα που έκαναν πραγματική θραύση.